Ngày đăng: 19/01/2010
Hà thủ ô thật có lõi củ cứng như gỗ lâu năm.
Do biết đặc tính dược thảo thuộc loại đa năng, đạt hiệu quả chữa trị cao về các bệnh thuộc lục phủ ngũ tạng của hà thủ ô (chỉ sau nhân sâm và hồng yến), nên một số dược phòng chế biến dược thảo tắc trách đã trộn hà thủ ô thật với dược thảo đồng dạng hoặc chỉ giống một phần hoạt chất, dẫn đến việc bệnh nhân sử dụng kết quả thấp, không hiệu nghiệm, thậm chí gây hại cho sức khỏe.
* Tác dụng chữa bệnh của tỏi
* Bài thuốc chữa bệnh từ hoa đại
* Cây na chữa bệnh
Đây cũng là nỗi lo của bệnh nhân “cần mọc tóc hoặc phòng tóc bạc sớm, cần đen hóa tóc như thời trẻ”.
Vậy làm sao để phân biệt hà thủ ô thật, giả? Các lương y lão làng, các nhà sưu tập, săn tìm dược thảo lâu năm khẳng định việc phân biệt hà thủ ô không khó, có thể tổng hợp lại bằng các kinh nghiệm dưới đây:
Hà thủ ô giả: Gồm bạch thủ ô, tam thất căn, bìm bìm thảo: rễ cũng to, dài nhưng thực sự là rễ (không phải củ như hà thủ ô thật, màu đen tuyền, ruột củ màu xá xị, vị nhẫn, mùi hăng hắc). Thân dây leo, bò trên mặt đất hoặc rào dậu, cây cao như cây chùm gửi. Hà thủ ô giả (hay đồng dạng) màu trắng ngà, xắt lát mỏng sẽ nhanh chóng chuyển xanh tái như bị mốc khi phơi nắng, sao khử thổ. Hà thủ ô giả thơm nhẹ (không hăng hắc), vị nhẫn chát, nhiều mủ trắng đục khi vò lá, không có hoạt tính dược mà uống nhiều phát sinh ngứa, nóng người, khô họng.
Củ môn nâu rất giống hà thủ ô đỏ, lá dày 2mm, lớn từ 5-6cm, dây màu tím than, rễ cũng là củ màu rượu vang như mặt trái lá mơ tâm thất (lá thúi địt dùng kèm thịt cầy), xắt lát dễ vỡ, phơi nắng bị co bóp, cong và xì. Vị rất chát và dễ ngộ độc, uống nhiều làm tê lưỡi, nấu nước gội da đầu dễ bỏng dộp, uống vào hại can, tỳ, mật, lây truyền hại viêm phế quản, loét bao tử.
Hà thủ ô thật củ dài 0,8-12cm, to tròn như củ khoai lang dương ngọc, màu tím than, da sần sùi, lồi lõm; ruột cứng, phải dùng dao cắt nhưng khó hơn củ nấu chín (do lõi củ cứng như gỗ lâu năm) dù nó thuộc dạng bột đặc. Muốn chế biến hà thủ ô phải ngâm vào nước vo gạo 24 giờ, rửa sạch, vớt ra để khô. Nấu với đậu đen, tùy trọng lượng sử dụng từ 1-2,5 lít nước. Sôi 20 phút, vớt xác nấu lần 2 với 1 lít nước.
Đến lần 3, xắt hà thủ ô thành lát, sao khử thổ hoặc phơi khô, để dành dùng lâu ngày. Nhờ nước đậu đen tác động nên hà thủ ô tiết hoạt chất antyocyanidin giúp đen tóc, chống bạc. Ngoài ra còn chữa trị viêm loét bao tử, đau lưng, suy nhược cơ thể, bổ gan, thận, lòi dom, nhất là phụ nữ khí hư, xuất huyết, biến chứng sa tử cung, uống hà thủ ô với câu kỷ tử và đậu đen sẽ hiệu ứng cấp kỳ.
Hà thủ ô - đen tóc, dễ sinh con và sống lâu
Theo luận trị của y học cổ truyền, hà thủ ô có những công dụng chính là làm đen râu tóc, có lợi cho việc sinh con và giúp kéo dài tuổi thọ. Ngày nay, nhiều nhà nghiên cứu dược lí hiện đại cũng đã chứng minh hà thủ ô có tác dụng điều chỉnh rối loại lipid máu, giúp ngăn ngừa tình trạng vữa xơ động mạch, nâng cao khả năng miễn dịch và kháng khuẩn...
Nguồn gốc tên gọi hà thủ ô:
Chuyện xưa kể rằng: Vào đời Đường bên Trung Quốc, có một người tên là Hà Điên Nhi ốm yếu từ nhỏ, năm 58 tuổi vẫn chưa có con, bởi vậy trong lòng phiền muộn khôn nguôi. Một hôm, họ Hà buồn quá bèn xuống núi uống rượu say đến nỗi nằm lăn ra ngủ cạnh bìa rừng mà không biết. Khi tỉnh dậy, anh ta chợt nhìn thấy bên cạnh mình có một loại cây thân leo, từng cặp, từng cặp uốn quấn với nhau rất là kỳ quái. Đợi khi trời sáng, Hà Điền Nhi bèn đào lấy rễ cây đem về nhà kiên trì sắc uống.
Sau nhiều tháng, tóc anh ta từ bạc trắng chuyển thành đen nhánh, thân hình trở nên cường tráng, trong 10 năm sinh liền mấy đứa con sống thọ 160 tuổi. Cháu nội của Điền Nhi là Hà Thủ Ô dùng thuốc cũng thọ tới 130 tuổi mà tóc vẫn còn đen bóng. Anh ta đem thuốc cho họ hàng và bà con làng xóm cùng dùng, bởi vậy mọi người gọi cây thuốc này là hà thủ ô.
Qua câu chuyện chúng ta thấy, hà thủ ô ít nhất 3 tác dụng đặc biệt: Làm đen râu tóc, có lợi cho việc sinh con và kéo dài tuổi thọ.
Ba công dụng chính của hà thủ ô:
Làm đen râu tóc: Theo quan niệm của y học cổ truyền, râu tóc có quan hệ mật thiết với tàng thận, thận tàng chứa tinh, tinh sinh huyết. Tóc là phần thừa của huyết cho nên nếu thận hư yếu thì tóc không được nuôi dưỡng đầy đủ dẫn đến sớm bạc và dễ dụng. Ngược lại nếu thận tinh xung túc thì râu tóc dầy khỏe và đen bóng. Hà thủ ô có công dụng bồi bổ can thận, dưỡng huyết tư âm, bởi vậy khả năng làm đen râu tóc của vị thuốc này là điều dễ hiểu.
Có lợi cho việc sinh con: Lý luận của y học cổ truyền cho rằng, thận tàng tinh, chủ về việc sinh con đẻ cái nếu thận tinh xung túc thì sự sinh trưởng tác dụng của cơ thể diễn ra thuận lợi, năng lực tinh dục được khôi phục và nâng cao nên rất dễ sinh con. Trong sách "Bản thảo cương mục", danh y Lý Thời Trân đã ghi lại chuyện Minh Thế Tông Hoàng đế chữa khỏi được chứng bất dục bằng phương thuốc Thất bảo mỹ nhiêm đan trứ danh với chủ dược là hà thủ ô.
Kéo dài tuổi thọ: Y học cổ truyền cho rằng, sự già yếu con người cũng do quá trình suy giảm của thận tinh quyết định, bởi vậy việc sử dụng hà thủ ô lâu dài để bổ ích thận tinh cũng có tác dụng kéo dài tuổi thọ. Kết quả nghiên cứu dược lý hiện đại đã chứng minh hà thủ ô có tác dụng điều chỉnh rối loạn lipit máu, giúp ngăn ngừa tình trạng vữa xơ động mạch, bảo vệ tế bào gan, thúc đẩy quá trình sản sinh hồng cầu, nâng cao khả năng miễn dịch, cải thiện hoạt động về hệ thống các tuyến nội tiết, đặc biệt là tuyến thượng thận và giáp trạng. Ngoài ra, hà thủ ô còn có tác dụng kháng khuẩn, nâng cao khả năng chống rét của cơ thể, nhuận tràng và giải độc.
Thời xưa, phương thức dùng hà thủ ô chủ yếu là sắc uống, chế thành viên hoàn, cao thuốc hoặc ngâm rượu. Hiện nay, với công nghệ hiện đại người ta bào chế thành các dạng tiện dùng như bột hà thủ ô, viên nang, trà tan...
Một số cách dùng hà thủ ô đơn giản:
Hà thủ ô 30g, gà mái một con, gia vị vừa đủ. Gà làm thịt, mổ bụng, rửa sạch. Hà thủ ô nghiền thành bột đựng trong túi vải buộc chặt rồi cho vào bụng gà. Tất cả đem hầm bằng nồi đất thật nhừ, chế thêm gia vị làm canh ăn trong ngày.
Hà thủ ô 60g, trứng gà 3 quả. Sắc hà thủ ô lấy nước bỏ bã rồi đập trứng vào đun chín là được.
Hà thủ ô 30g, đại táo 3 quả, gạo tẻ 100g, đường đỏ 50g. Hà thủ ô ngâm nước trong 2 giờ rồi sắc trong 1 giờ, bỏ bã lấy nước đem nấu với gạo và đại táo thành cháo, chế thêm đường ăn trong ngày; hoặc hà thủ ô 15 - 20g cho vào nồi đất hầm nhừ rồi cho thêm 50 - 100g gạo nấu tiếp thành cháo, chế thêm mật ong ăn khi đói bụng.
Hà thủ ô 20g, sơn tra 20g. Hai thứ thái vụn, hãm với nước sôi trong bình kín, sau 15 - 20 phút là dùng được, uống thay trà hàng ngày.
Hà thủ ô 120g, đương quy 60g, sinh địa 80g, rượu trắng 2.500ml các vị thuốc thái vụn ngâm với rượu, nút kín để nơi thoáng mát khô ráo sau một tuần có thể dùng được. Uống mỗi lần 15ml vào buổi sáng, tối.
Hà thủ ô 500g, kỷ tử 50g, long nhãn 200g, đinh hương 15g, mật ong 50g, rượu trắng 2.000ml. Các vị thuốc thái vụn ngâm với rượu trong 36 ngày là dùng được. Mỗi ngày uống hai lần, mỗi lần 15 - 20ml.
Hà thủ ô 20g, ngưu tất 15g, sinh địa 15g, đương quy 15g. Các vị hãm với nước sôi trong bình kín sau 15 - 20 phút thì được uống, uống thay trà trong ngày.
Hà thủ ô 50g, thỏ ty tử 50g, xích minh 50g, ngưu tất 50g, đương quy 25g, bổ cốt chỉ 25g, bạch linh 15g. Các vị tán bột, uống mỗi ngày 2 lần, mỗi lần 15g với mật ong pha rượu nhạt.
Cần lưu ý, khi dùng hà thủ ô cần kiêng ăn huyết động vật, hành tỏi và củ cải. Khi bào chế không được dùng các dụng cụ bằng kim loại. Cách thức chế biến hà thủ ô khác nhau sẽ cho tác dụng khác nhau. Hà thủ ô đã qua chế biến có công dụng bổ thận, ích tinh, tư âm, dưỡng huyết còn hà thủ ô sống và tươi có công dụng thông tiện, giải độc.
http://news.vuongquocnhi.vn/n/1/76/5134/ha-thu-o---den-toc-de-sinh-con-va-song-lau-
